Posted on

ทัวร์มาลีน (Tourmaline)

ทัวร์มาลีน
ทัวร์มาลีน
ภาพ ทัวร์มาลีน จาก gem-a.com

ทัวร์มาลีน (Tourmaline) เป็นอัญมณีประจำเดือนเดือนตุลาคมและเป็นอัญมณีครบรอบการแต่งงาน 8 ปี เป็นอัญมณีเพียงไม่กี่ชนิดที่ประกอบด้วยกลุ่มแร่ธาตุขนาดใหญ่

ทัวร์มาลีนเป็นอัญมณีที่มีความสว่างและสวยงาม มีอยู่หลากหลายสี ซึ่งไม่มีอัญมณีอื่นใดให้ที่มอบสีสันที่หลากหลายไปกว่าทัวร์มาลีนแล้ว คุณจะพบทัวร์มาลีนทุกเฉดสีในสีรุ้ง และยังพบทัวร์มาลีนบางชิ้นก็มีหลากหลายสีในชิ้นเดียวอีกด้วย และทัวร์มาลีนนั้นยังอาจมีลักษณะที่โปร่งใส หรือไร้สีไปเลยก็เป็นได้

ที่มาของชื่อทัวร์มาลีนอาจมาจากภาษาสิงหล ทูมาลี (sinhalese turmali) ซึ่งหมายถึงกลุ่มอัญมณีที่ไม่รู้จักผสมกันเป็นห่อๆ โดยห่อของทัวร์มาลีนได้ถูกส่งไปยังพ่อค้าหินที่อัมสเตอร์ดัมในปี ค.ศ. 1703 โดยใช้ชื่อนี้อย่างไม่ได้ตั้งใจ จึงทำให้ชื่อนี้ได้กลายเป็นชื่อเรียกแต่นั้นมา

ในปี 1768 Linnaeus นักธรรมชาติวิทยาชาวสวีเดนแนะนำว่าทัวร์มาลีนสีเขียวแบบแค็ป (hat green tourmaline) มีความเกี่ยวข้องกับ schorl ซึ่งเป็นสายพันธุ์สีดำของโทมาลีนซึ่งเคยเป็นที่รู้จักในยุโรปมาก่อน เป็นเวลาเกือบ 2 ศตวรรษ

ช่วงต้นศตวรรษที่ 18 ทัวร์มาลีนได้รับการยอมรับว่าเป็นอัญมณีที่มีลักษณะโดดเด่น ค่อนข้างแปลกหูแปลกตา ก่อนหน้านั้นอัญมณีสีแดงและสีเขียวมักจัดอยู่ในประเภทของทับทิมหรือมรกต แต่มีทัวร์มาลีนที่มีคุณสมบัติพิเศษน่าสนใจเมื่อได้รับความร้อนหรือกดที่ปลายด้านหนึ่ง มันกลายเป็นประจุไฟฟ้า มันสามารถผลักวัสดุที่มีน้ำหนักเบาซึ่งไม่ใช่โลหะได้ เช่น ขี้เถ้า ฝุ่น และเศษกระดาษ

ในการรักษาทัวร์มาลีนนั้นต้องระวังไม่ให้มีรอยขีดข่วน หรือถูกกระทบกระทั่ง และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ


ความเชื่อเกี่ยวกับทัวร์มาลีน:
ทัวร์มาลีนสีชมพูเสริมความสมดุลของสตรี ส่วนทัวร์มาลีนสีเขียวเสริมความสมดุลของบุรุษ

ทัวร์มาลีนพบได้ปริมาณมากในอัฟกานิสถาน บราซิล แคลิฟอร์เนีย เคนยา มาดากัสการ์ โมซัมบิก ไนจีเรีย ปากีสถาน รัสเซีย ศรีลังกา แทนซาเนีย และแซมเบีย

ราศีประจำทัวร์มาลีน ได้แก่ ราศีตุลย์ หรือเป็นอัญมณีประจำเดือนตุลาคม


ทัวร์มาลีนสีเขียว:
พบแพร่หลายและมีเฉดสีให้เลือกมากมาย มีแนวโน้มว่าจะมีไดโครอิซึมสีเขียวเข้ม (dichroiism) ซึ่งทำให้ทิศทางของก้อนทัวร์มาลีนตามแกนออปติก (optic axis) ดูมืดกว่าเมื่อมองในทิศทางอื่น

เพื่อทำให้สีอ่อนลงและปรับปรุงสี ทัวร์มาลีนสีเขียวมักผ่านการอบด้วยความร้อน ทัวร์มาลีนสีเขียวพาสเทลมักเรียกว่าทัวร์มาลีนมิ้นท์ (Mint Tourmaline)

ภาพ Dichroiism Tourmaline จาก litnon.com
ภาพ Mint Tourmaline จาก colorfirst.com

ทัวร์มาลีนที่มีสีน้ำตาล สีดำและสีเหลืองจะมีราคาถูกที่สุด แต่ถ้าหากมีสีเขียวธรรมชาติเข้มข้นใกล้เคียงกับสีของมรกตที่ดีจะมีราคาแพงที่สุด

ทัวร์มาลีนสีเขียวสียอดนิยมพบในแอฟริกาตะวันออกและโดยทั่วไปแล้วจะมีสีโครเมียมหรือวาเนเดียม (Chromium or vanadium) ซึ่งจะได้รับการเรียกว่า Chrome Tourmaline ซึ่งอัญมณีที่มีการจำหน่ายนั้นอาจไม่ใช่ทัวร์มาลีนโครมทุกก้อน

ภาพ Chrome Tourmaline จาก Jtv.com

ในการทดสอบปริมาณโครเมียม ให้ดูทัวร์มาลีนผ่านตัวกรองสีที่เรียกว่าตัวกรองเชลซี (Chelsea filter) ทัวร์มาลีนจะดูออกเป็นสีแดงหรือชมพูแทนที่จะเป็นสีเขียวหากมีโครเมียมหรือวาเนเดียม

ทัวร์มาลีนโครมพบว่ามีราคาอยู่ที่ตั้งแต่ 20$ ต่อกะรัต ซึ่งเป็นคุณภาพต่ำไปจนถึงคุณภาพสูง 1500$ ต่อกะรัต และคุณภาพสูงที่สะอาดตามีราคาขายที่ 2500 usd ต่อกะรัต

ทัวร์มาลีนสีชมพูหรือสีแดง:
การค้นพบทัวร์มาลีนสีชมพูในแคลิฟอร์เนีย ค.ศ. 1898 ทำให้อัญมณีชนิดนี้ได้รับความนิยม ทัวร์มาลีนสีแดงและสีชมพูยังขุดค้นพบได้ในอัฟกานิสถาน บราซิล มาดากัสการ์ ไนจีเรีย และรัสเซีย

ทัวร์มาลีนสีชมพูและสีแดงมักถูกฉายรังสีและมักจะได้รับความร้อนเพื่อทำให้สีเข้มขึ้น

ภาพโพรงผลึกทัวร์มาลีน จาก truelyexperiences
ภาพ ทัวร์มาลีนสีชมพูยังไม่ผ่านการเจียระไน จาก healingcrystals
ภาพ ทัวร์มาลีนเฉดสีชมพู จาก Bangerelick

Rubellite ยังเป็นชื่อเรียกทางการค้าที่ใช้กับทัวร์มาลีนสีแดงและสีชมพูเข้มอีกด้วย รูเบลไลต์ มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นทับทิม

ภาพ เปรียบเทียบ ทับทิม (ซ้าย) และรูเบลไลต์ หรือทัวร์มาลีน (ขวา) จาก gemstones.com

โดยปกติแล้วอัญมณีไม่มีกัมมันตภาพรังสีและสีจะค่อนข้างคงที่ แต่ถ้าหากนำไปให้ความร้อน หรืออบสีจะมีความเข้มขึ้น มีส่วนที่ใช้ความร้อนสูง เช่นที่หน้าต่างของพลอย หรือบางส่วนของพลอยที่เชื่อมต่อกับอะไหล่เครื่องประดับอาจถูกทำให้สีจางลง สีก็สามารถกลับเข้มขึ้นมาใหม่ได้หากนำพลอยก้อนนั้นไปฉายรังสีอีกครั้ง

บางครั้งรูเบลไลต์ได้รับการบำบัดด้วยสารต่อเติมเพื่อเพิ่มความสะอาด (Clarity)

ทัวร์มาลีนที่มีสีชมพูอ่อนหรือสีน้ำตาลแดง เมื่อส่องใต้หลอดไส้ (incandescent)โดยทั่วไปขายในราคาต่ำกว่าทัวร์มาลีนสีแดงบริสุทธิ์หรือสีชมพูเข้มที่ดูร้อนแรง รูเบลไลต์คุณภาพสูงที่หนักมากกว่าหนึ่งกะรัตนั้นขายได้ในราคาประมาณ 500-200 ดอลล่าร์สหรัฐต่อกะรัต


ทัวร์มาลีนสีเขียวอมฟ้า เขียว-น้ำเงิน และน้ำเงิน:
ถ้าทัวร์มาลีนมาจากแอฟริกาและมีทองแดงเป็นส่วนประกอบในการแต่งสี จะเรียกว่า “cuprian tourmaline”

ถ้าหากเป็นทัวร์มาลีนพบที่ปาไรบา (Paraiba) รัฐแห่งหนึ่งในประเทศบราซิล ก็จะเรียกว่า ทัวร์มาลีนพาไรบา (paraiba tourmaline) ซึ่งเป็นทัวร์มาลีนที่แพงและหายากที่สุด มีราคาขายส่งอยู่ที่ราคาสูงกว่า 50,000 เหรียญสหรัฐฯ ต่อกะรัต สมาชิกผู้ค้าอัญมณีบางคนเรียกทัวร์มาลีนสีเขียวอมฟ้าที่มีทองแดง หรืออาจเรียกว่าเป็นทัวร์มาลีนพาไรบาสีฟ้าอมเขียว หรือผู้ขายบางคนใช้เรียกแค่ทัวร์มาลีนสีฟ้าอมเขียว

ภาพ cuprian tourmaline จาก aronstam.com
ภาพ paraiba tourmaline จาก jewelryconnoisseur.net

Indicolite เป็นคำศัพท์ทางแร่วิทยาสำหรับทัวร์มาลีนที่มีสีครามหรือสีเขียวเข้มหรือสีน้ำเงินอมเทา สีมักจะจางลงด้วยการอบชุบด้วยความร้อน

ภาพ indicolite tourmaline จาก jupitergem.com

ทัวร์มาลีนสีเหลือง ส้ม น้ำตาล หรือทอง:
ทัวร์มาลีนสีเหลืองและส้มเกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่ในบางครั้งถูกนำมาทำให้จางลงให้เป็นทัวร์มาลีนสีเหลืองอ่อนหรือสีเขียวด้วยการฉายรังสี ความร้อนอาจทำให้สีที่ได้ใหม่นั้นจางลง แต่ทัวร์มาลีนสีเหลืองที่เข้มนั้นมีค่าเป็นพิเศษเนื่องจากหายาก ทัวร์มาลีนสีน้ำตาลมีแนวโน้มที่จะราคาถูกที่สุด

ทัวร์มาลีนไม่มีสีหรือสีขาว:
ทัวร์มาลีนนี้เกิดขึ้นตามธรรมชาติในบริเวณเดียวกับทัวร์มาลีนสีชมพู และยังเกิดขึ้นจากการใช้ทัวร์มาลีนสีชมพูอ่อนมาให้ความร้อนจนเกิดเป็นสีขาว

ทัวร์มาลีนสีดำ (ชื่อว่า SCHORL) :
เป็นพลอยทึบแสงที่พบได้ทั่วไป พบว่ามีการนำไปใช้ทำเป็นเครื่องประดับไว้ทุกข์อย่างแพร่หลายในช่วงยุควิกตอเรียของอังกฤษ ปัจจุบันมีการใช้แทนหยกหรือคาลชิโดนี พบในเครื่องประดับราคาถูก

ทัวร์มาลีนสองสีหรือหลากสี:
พบว่าสองสีแบบสีชมพูกับสีเขียวเป็นชนิดที่พบมากที่สุด แต่ก็ยังมีเป็นแบบสีชมพูกับไม่มีสี หรือสีอื่นๆ ได้แก่ สีชมพู สีฟ้า สีเขียว หรือ สีเหลือง และสีน้ำตาล พลอยบางก้อนมีมากกว่า 2 สี พลอยที่มีมูลค่ามากที่สุดจะมีสีอิ่มตัวที่แตกต่างกัน ยึดกันและไม่มีรอยแตก ทัวร์มาลีนแบบคริสตัลสีเขียวและสีชมพูที่มีแถบสีอยู่ตรงกลางเรียกว่า watermelon tourmaline

ภาพ water melon tourmaline หลายแบบ จาก karattalk.com

ทัวร์มาลีนตาแมว (Cat’s eyes Tourmaline):

มีหลากหลายสี แต่สีชมพูและสีเขียวหาได้ยากกว่าสีแดงหรือสีน้ำเงิน ทัวร์มาลีนตาแมวจะได้รับการบำบัดด้วยสารต่อเติมอีพ็อกซี่ เป็นครั้งคราว เพื่อปรับปรุงความโปร่งใสและปิดผนึกท่อที่ก่อให้เกิดตาแมว และสารต่อเติมยังช่วยป้องกันสิ่งสกปรกเข้าสู่ท่อพลอยได้ด้วย

ภาพ จาก GIA โดย GIA and Harold & Erica Van Pelt

ทัวร์มาลีนเปลี่ยนสี:
ตอนเวลากลางวัน ทัวร์มาลีนชนิดนี้อาจมีลักษณะเป็นสีเหลืองถึงเขียวอมน้ำตาล ในขณะที่อยู่ภายใต้แสงจากหลอดไส้จะเห็นเป็นสีแดงอมส้มจนถึงสีส้มอมน้ำตาล ทัวร์มาลีนเปลี่ยนสีเป็นของหายากและถือเป็นวัตถุที่นักสะสมต้องโปรดปราน

Posted on

เพทาย (Zircon)

เพทาย หรือ เซอร์คอน (Zircon) เป็นอัญมณีที่มีประกายส่องสว่างมาก มีค่าดัชนีหักเหของแสงสูง และมีความแข็งมาก จึงเหมาะนำมาทำเป็นเครื่องประดับหลายชนิด ค่าดัชนีหักเหของแสงและการกระจายของแสงมาก ทำให้มีประกายแสงเจิดจ้า จับตา

การกระจายตัวและความแวววาวของพลอยเพทายนั้นค่อนข้างมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวหากเปรียบเทียบในตระกูลพลอย เพทายนั้นช่างน่าหลงใหลและน่าพิศวงด้วยการกระจายของแสงที่สะกดจิต

แม้ว่าเพทายจะแข็ง แต่ก็แตกได้ง่าย เพราะเปราะบางต่อการกระทบและแรงดัน

ความเชื่อ: ในศตวรรษที่ 11 มีการบันทึกว่าเพทายเป็นเครื่องรางที่ยอดเยี่ยมสำหรับนักเดินทางและช่วยทำให้มั่นใจว่าจะปลอดภัย ให้การพักผ่อนที่ดี และการต้อนรับอย่างอบอุ่นเมื่อสิ้นสุดการเดินทาง ต่อมาในบางวัฒนธรรมได้ระบุว่าเพทายส่งเสริมเรื่องที่จับต้องได้ให้เกิดประโยชน์ ซึ่งอาจจะช่วยส่งเสริมเรื่องความสำเร็จทางการเงิน และช่วยป้องกันจากฟ้าผ่า ป้องกันการเกิดโรคระบาดได้ด้วย 

แหล่งที่พบเพทาย:  เพทายขุดได้จากหลายท้องที่ เช่น กัมพูชา เมียนมาร์ ออสเตรเลีย แทนซาเนีย โมซัมบิก มาดากัสการ์ ไนจีเรีย ปากีสถาน และอัฟกานิสถาน

ราศีประจำเพทาย ได้แก่ ราศีธนู  หรือเพทายเป็นอัญมณีประจำเดือนธันวาคม

ข้อควรทราบ: เพทายไร้สีถูกใช้เป็นเพชรจำลองมานานแล้ว แต่โปรดทราบว่าเพทายนั้นเป็นพลอยธรรมชาติ และไม่ควรสับสนกับคิวบิกเซอร์โคเนีย (Cubic Zirconia : CZ) ซึ่งเป็นอัญมณีสังเคราะห์ เพราะวัสดุของทั้งสองมีองค์ประกอบทางเคมีและโครงสร้างผลึกต่างกัน ยังมีผู้คนเข้าใจผิดเชื่อว่าเป็นเพชรชนิดเดียวกัน เนื่องจากได้รับความนิยมให้นำมาใช้ทดแทนเพชรด้วยเช่นกัน

เพทายมักได้รับความนิยมให้เป็นพลอยธรรมชาติที่ใช้ทดแทนเพชรที่คล้ายเพชรที่สุดแล้ว และไม่ใช่แค่เพทายที่ไร้สีเท่านั้น ที่คนนิยมเพราะว่ามันคล้ายเพชร แต่คนยังชอบเพทายในทุกสเปกตรัมอีกด้วย โดยที่คุณเองก็สามารถค้นหาเพทายที่เหมาะกับบุคลิกและสไตล์การแต่งตัวที่คุณต้องการได้

ไม่ว่าคุณอยากจะซื้อเพทายสีน้ำเงินเพื่อฉลองวันเกิดในเดือนธันวาคม หรือเพียงแค่อยากซื้อเก็บสะสมไว้ เพทายมีตัวเลือกให้คุณมากมาย เพราะเป็นอัญมณีที่มีสีสันหลากหลาย และราคาค่อนข้างต่ำ ทำให้เพทายเป็นอัญมณียอดนิยมของนักสะสม

ช่วงสีทั่วไปของเพทายประกอบด้วยสีขาว เหลือง ส้ม แดง น้ำตาล ดำ น้ำเงิน เขียว และม่วง  
สีเอิร์ธโทนน้ำตาลแดงมักพบได้ทั่วไป แต่ถ้าหากเป็นเพทายสีแดงสว่างหรือสีเขียวสว่างจะมีมูลค่าสูงกว่า

เพทายสีที่ได้รับความนิยม ได้แก่ เพทายสีน้ำเงินและสีเขียว โดยเพทายสีน้ำเงิน (Blue zircon) เป็นเพทายที่ได้รับความนิยมมากที่สุด สีน้ำเงินมักได้มาจากการปรับปรุงคุณภาพพลอยด้วยการเผา หรือการหุงพลอย (Heat treatment)

ภาพ จาก www.rarestone.com

ขนาดของเพทาย จะขึ้นอยู่กับสีของพลอย พบว่าส่วนใหญ่แล้วพลอยเพทายสีน้ำเงินและสีเขียวมักมีขนาดไม่เกิน 10 กะรัต ในขณะที่สีส้มและสีเหลืองมักมีขนาดไม่เกิน 5 กะรัต เพทายสีแดงและสีม่วงจะหายาก มักมีขนาดเล็กกว่า แต่เนื่องจากเพทายเป็นพลอยที่หนักที่สุดชนิดหนึ่ง จึงดูมีขนาดเล็กกว่าพลอยชนิดอื่นที่น้ำหนักกะรัตเท่ากัน

เพทายมักถูกเจียระไนอย่างมีสไตล์เพื่อแสดงความแวววาวและไฟที่เหมือนเพชร ต้องเจียระไนเหลี่ยมอย่างระมัดระวังเพื่อหลีกเลี่ยงการบิ่นของหินที่เปราะบางนี้ และต้องเจียระไนให้ความแม่นยำนั้นถูกต้องเพื่อหลีกเลี่ยงความพร่ามัวที่เกิดจากการหักเห 2 ครั้งได้


การดูแลรักษาเพทาย: หลีกเลี่ยงการกระแทกที่แหลมคมและการสึกหรอที่รุนแรง หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแสง UV เป็นเวลานาน เช่น เตียงอบผิวแทน หรือ หลอดไฟบ่มยาทาเล็บ เพื่อหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงของสีเพทาย

เพทายที่เก่าแก่ที่สุดในโลกถูกพบใน Jack Hills ของ Narryer Gneiss Terrane ทางตะวันตกของออสเตรเลีย เป็นเพทายที่มีอายุถึง 4.35 พันล้านปี 

ภาพ หนึ่งในเพทายที่เก่าแก่จากออสเตรเลีย มีการวางขายบน ww.crystalworldsales.com

อ้างอิงเนื้อหา:
https://www.americangemsociety.org/birthstones/december-birthstones/how-to-buy-zircon/
https://www.starlanka.com/gemstones/zircon/
https://www.navratan.com/categories/zircon
https://www.gemstones.com/gemopedia/zircon

Posted on

ที่มาของ “อัญมณีประจำวันเกิด”

การสวมใส่อัญมณีประจำวันเกิดเป็นประเพณีที่ได้รับการยอมรับสืบต่อกันมา แม้ว่าโดยส่วนใหญ่แล้วจะมีการให้อัญมณีเป็นของขวัญในวันเกิดและวันครบรอบ แต่อัญมณีก็ยังเป็นของขวัญที่สวยงามสำหรับทุกโอกาสด้วย อัญมณีประจำวันเกิดแต่ละเม็ดมีความเป็นมาในประวัติศาสตร์ เพราะความที่อัญมณีต่างๆ นั้นมีคุณสมบัติเฉพาะตัวและมีพลังพิเศษ 

อัญมณีประจำวันเกิดสมัยใหม่มีขึ้นตั้งแต่ปี 1912 แต่แนวคิดเรื่องอัญมณีประจำวันเกิดเลยจริงๆ นั้น มีนักวิชาการได้แกะรอยต้นกำเนิดจากการกล่าวถึง “เสื้อเกราะของแอรอน (Breastplate of Aaron)” ในหนังสือ Exodus ที่อยู่ในคัมภีร์ไบเบิล

ภาพ จาก Temple Institute อ้างจาก www.redeemerofisrael.org

เสื้อเกราะเป็นเครื่องแต่งกายทางศาสนาที่มีอัญมณี 12 เม็ด (เรียงเป็น 3 แถว แถวละ 3 เม็ด ในลวดลายสีทอง) ซึ่งแทนเผ่าในอิสราเอล 12 เผ่า  ต่อจากนั้น มีการเชื่อมโยงระหว่างอัญมณี12 เม็ด เข้ากับสัญลักษณ์ 12 ราศีในงานเขียนของฟลาวิอุส โจเซฟุส (Flavius Josephus) ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 1 และนักบุญเจอโรม (St. Jerome) ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 5 จากนั้นจึงเกิดความคิดที่ว่าคนเราต้องสะสมอัญมณี 12 ชนิดตามสัญลักษณ์จักรราศีและสวมอัญมณีที่เหมาะสมในช่วงที่ราศีนั้นๆ มีอำนาจ เป็นความคิดที่คล้ายกับประเพณีทางโหราศาสตร์เวทของอินเดียที่เราควรเลือกสวมใส่อัญมณีตามสภาวะของสุขภาพและความท้าทายที่พวกเขากำลังเผชิญในชีวิต

บทบาทของอัญมณีที่ใช้สวมใส่เพื่อให้พลังแห่งการรักษาตามจักรราศีนั้นได้เปลี่ยนไปเป็นอัญมณีประจำวันเกิดในช่วงศตวรรษที่ 18 โดยเริ่มขึ้นที่โปแลนด์ ได้มีนักวิชาการสมัยใหม่มักสวมอัญมณีที่ตรงกับเดือนเกิดของพวกเขา และในสมัยนั้นก็ได้มีพ่อค้าอัญมณีชาวยิวปรากฎตัวขึ้น ณ ภูมิภาคแห่งนั้นด้วย

ต่อมาในปี 1912 สมาคมอัญมณีแห่งชาติ (Jewelers of America) ได้กำหนดรายชื่ออัญมณีประจำวันเกิดสมัยใหม่ และมีการแบ่งรายการอัญมณีในแต่ละเดือนให้เป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มโบราณ (ancient) กลุ่มดั้งเดิม (traditional)  และกลุ่มสมัยใหม่ (modern)

อัญมณีที่อยู่ในกลุ่ม “โบราณ” ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางและใช้กันมานานนับพันปี ในขณะที่อัญมณีในกลุ่ม “ดั้งเดิม” ได้มีการใช้งานในช่วง 500 ปีที่ผ่านมา ส่วนอัญมณีประจำวันเกิดกลุ่ม “สมัยใหม่”  คืออัญมณีที่มีการจำหน่ายอย่างแพร่หลายในช่วง 100 ปีที่ผ่านมานี่เอง สิ่งที่น่าสนใจคือมีอัญมณีหลายชนิดที่ทับซ้อนกันระหว่างกลุ่ม “โบราณ” และกลุ่ม “สมัยใหม่” เนื่องจากปัจจุบันมีอัญมณีมากมายให้เลือกใช้ 

แม้ว่าอัญมณีประจำวันเกิดจะไม่ได้มีความสำคัญในทางความเชื่อด้านศาสนาตามที่เคยมีปรากฎในประวัติศาสตร์ แต่มีผู้เชี่ยวชาญบางคนอ้างว่าอัญมณีมีประโยชน์ในการบำบัดด้านพลังงาน อย่างในโอปอล ซึ่งเป็นอัญมณีประจำเดือนตุลาคม มีความเชื่อว่ามีอำนาจในการล่องหนและปกป้องจากการแตกสลายทางวิญญาณ นอกจากพลังพิเศษแล้ว ยังพบว่าอัญมณียังให้โชคลางด้วย เช่น สร้อยข้อมือที่มีอัญมณีประจำวันเกิดจะนำโชคมาให้แก่ผู้สวมใส่ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่สวมใส่ และถ้าสวมใส่ที่ข้อมือซ้ายก็จะช่วยเปิดรับการรับรู้สื่อสารที่ตรงไปตรงมา หากสวมที่ข้อมือขวา อัญมณีจะนำความมั่นใจมาให้ผู้สวมใส่ แต่ไม่ว่าคุณจะเชื่อในเรื่องโชคลางหรือไม่ การสวมใส่อัญมณีประจำวันเกิดก็จะช่วยส่งเสริมบุคลิกและความเป็นตัวตนของคุณให้ดูโดดเด่นขึ้นมาได้ไม่น้อย

ในปี 2002 ได้มีการประกาศโดย American Gem Trade ให้มีการเพิ่มแทนซาไนท์ เป็นอัญมณีประจำวันเกิดในเดือนธันวาคมด้วย เพราะ Jewelers of America เห็นว่าการเพิ่มอัญมณีเพิ่มเติมจะช่วยให้ผู้ค้าปลีกขายเครื่องประดับได้มากขึ้น ทั้งในปี 2006 แคมเปญการตลาดได้ส่งเสริมให้แทนซาไนท์เป็นอัญมณีประจำวันเกิดสำหรับเด็กทุกคนอีกด้วย โดยมีสโลแกนว่า “Be Born to Tanzanite”

เห็นได้ชัดว่าโลกของเรามาไกลจากพลังมหัศจรรย์ของอัญมณีทางโหราศาสตร์ ทุกวันนี้ คุณแม่ๆ ก็จะมีแหวนพร้อมกับอัญมณีประจำวันเกิดของลูกแต่ละคน หรือมีเป็นสร้อยข้อมือชาร์มที่มีอัญมณีประจำตระกูลด้วย เพื่อแสดงถึงความรักที่มีต่อครอบครัว

ภาพ จาก www.amazon.com

ด้านล่างนี้เป็นรายการอัญมณีประจำวันเกิดของแต่ละเดือน จัดทำโดย American Gem Society และ The Burke Museum 

มกราคม: โกเมน (Garnet)
หมายถึง ความหลงใหล มิตรภาพ สุขภาพ ความรัก ความรู้สึกและอารมณ์ที่แข็งแกร่ง

กุมภาพันธ์: อเมทิสต์ (Amethyst) 
หมายถึง ความมั่นคง ความจริงใจ จิตวิญญาณ และความสุขที่แท้จริง

มีนาคม: อะความารีน (Aquamarine) 
หมายถึง สุขภาพ ความซื่อสัตย์ ความภักดี ความหวัง และความเยาว์วัย

เมษายน: เพชร (Diamond) 
หมายถึง ความรัก ความบริสุทธิ์ ความใจกว้าง และความสามัคคี

พฤษภาคม: มรกต (Emerald) 
หมายถึง ความเยาว์วัย การเกิดใหม่ ภูมิปัญญา ความสำเร็จในความรักและโชคลาภ

มิถุนายน: ไข่มุก (Pearl) อเล็กซานไดรต์ (Alexandrite) และมูนสโตน (Moonstone)
หมายถึง ความสำเร็จ ความสุข และความรัก

กรกฎาคม: ทับทิม (Ruby)
หมายถึง ปัญญา สุขภาพ และความรัก

สิงหาคม: เพอริดอท (Peridot) ซาร์โดนิกซ์ (Sardonyx) และสปิเนล (Spinel)
หมายถึง ความโชคดี

กันยายน: แซปไฟร์ (Sapphire)
หมายถึง ความสงบ

ตุลาคม: ทัวร์มาลีนสีชมพู (Pink Tourmaline) และโอปอล (Opal)
หมายถึง ความโชคดี 

พฤศจิกายน: ซิทริน (Citrine) และโทแพซ (Topaz)
หมายถึง ปัญญา มิตรภาพ และความยืนยาว

ธันวาคม: แทนซาไนต์ (Tanzanite) เทอควอยซ์ (Turquoise) และเพทาย (Zicorn)
หมายถึง ความซื่อสัตย์ ความรัก และความมั่นใจ

ภาพ จาก www.jewelry-secrets.com

อัญมณีประจำวันเกิดแต่ละชนิดมีลักษณะเฉพาะตน ทั้งในด้านประวัติความเป็นมาและคุณสมบัติของมัน จึงเป็นที่นิยมในการให้เป็นของขวัญเพราะคุ้มค่าแก่การมอบให้ เหมาะที่จะมอบให้คนพิเศษในโอกาสพิเศษ เพื่อสร้างความจดจำที่ดีและตราตรึงตลอดไป 

อ้างอิงเนื้อหา
https://wpsheltonjewelers.com/blogs/news/the-history-of-birthstones
https://www.markschneiderdesign.com/blogs/jewelry-blog/the-origin-of-birthstones
https://www.capetowndiamondmuseum.org/blog/2017/03/what-does-your-birthstone-say-about-you/

Posted on

สเปสซาร์ไทต์ (Spessartite) อัญมณีประจำเดือนมกราคม

ภาพ Spessartite จาก pricescope.com

ชื่อของพลอยสเปสซาร์ไทต์ นั้นจะสะกดเป็น Spessartite หรือ Spessartine ก็ได้ จะอ่านได้ว่า สเปสซาร์ไทต์ หรือ สเปสซาร์ทีน
แต่คำว่า สเปสซาร์ไทต์ มาจากชื่อ “สเปสซาร์ต” (Spessart)  ซึ่งอยู่ในแคว้นบาวาเรียตะวันตกเฉียงเหนือในเยอรมนี
สเปสซาร์ไทต์ เรียกอีกอย่างว่า สเปสซาร์ไทต์การ์เนต (Spessartite Garnet) หรือกล่าวได้ว่าสเปสซาร์ไทต์คือพลอยโกเมนหรือการ์เน็ต (Garnet) อีกชนิดหนึ่งนั้นเอง แต่เป็นการ์เน็ตที่มีสีส้มไปจนถึงส้มออกแดง หรือเรียกอีกอย่างว่า เป็นการ์เน็ตสีรูตเบียร์

สีส้มของสเปสซาร์ไทต์เกิดขึ้นออกมาตามธรรมชาติ โดยสีส้มนี้มาจากแร่แมงกานีส และแร่เหล็กที่เจือปนนั้นทำให้มีสีออกแดงหรือน้ำตาล แต่เพราะว่าสเปสซาร์ไทต์ดูดกลืนรังสีบางชนิดได้ จึงมักทำให้มีสีออกส้มปนอยู่เสมอ ตามพื้นฐานโครงสร้างแร่

สเปสซาร์ไทต์เป็นการ์เน็ตที่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักตัวหนึ่ง เพราะไม่มีคุณสมบัติเหนือกว่าการ์เน็ตชนิดอื่น
แต่สเปสซาร์ไทต์ไม่เหมือนกับพลอยชนิดอื่นๆ ตรงที่สเปสซาร์ไทต์มักไม่ได้รับการปรับปรุงคุณภาพพลอยด้วยวิธีการใดๆ เลย

พลอยสเปสซาร์ไทต์ก้อนดิบ เป็นก้อนสีส้ม คล้ายเนื้อส้ม ภาพ จาก sereneage.com

สีของสเปสซาร์ไทต์

สเปสซาร์ไทต์มีตั้งแต่สีส้มอมเหลือง ไปจนถึง สีส้มอมน้ำตาล หรือสีแดงอมส้ม โดยสีที่มีค่าที่สุดคือสีส้มปนสีแดง

สีของสเปสซาร์ไทต์เป็นแบบไอโอโครมาติก (ideochromatic) หมายความว่า มีสีเกิดขึ้นโดยองค์ประกอบพื้นฐาน ซึ่งองค์ประกอบนั้นคือแมงกานีสที่ทำให้เกิดสีส้ม หากนำแมงกานีสออกไปพลอยก็จะไม่เป็นสเปสซาร์ไทต์อีกต่อไป ดังนั้นสเปสซาร์ไทต์จึงมีสีพื้นฐานเพียงสีเดียวคือสีส้ม แต่สีส้มนี้อาจถูกดัดแปลงเล็กน้อยโดยการผสมกับเหล็กในรูปของอัลมันดีน (Almandine) ทำให้ได้สีแดงที่เข้มขึ้น

การส่องแสงสว่างของสเปสซาร์ไทต์

เนื่องจากสเปสซาร์ไทต์มีสีส้มถึงแดงส้ม จึงดูดีที่สุดภายใต้แสงจากหลอดไส้ เมื่อซื้ออัญมณีใดๆ ก็ตาม การขอตรวจสอบพลอยภายใต้แหล่งกำเนิดแสงที่หลากหลายก็นับว่าเป็นสิ่งที่ควรทำเสมอ เพราะถ้าหากซื้อไปแล้วคุณไม่ชอบก็จะไม่คุ้มค่า

ความสะอาดของสเปสซาร์ไทต์

สเปสซาร์ไทต์ตามแหล่งซื้อขายพลอยส่วนใหญ่มีความสะอาดพอสมควร ดังนั้นแล้วมันมีความเป็นไปได้สูงที่คุณจะได้ครอบครองพลอยที่สะอาดตาตามที่คุณต้องการ แต่มีข้อยกเว้นอยู่คือสเปสซาร์ไทต์สีส้มแมนดารินจากนามิเบีย ซึ่งมักมีเส้นใยไทโรไดต์ (tirodite) ขนาดเล็กที่ไม่มีสี ทำให้พลอยมีลักษณะไม่ค่อยสดใสเท่าไหร่ หากมีเส้นใยนี้ปริมาณเพียงเล็กน้อยแล้วผลที่ได้คือจะได้สเปสซาร์ไทต์ที่ค่อนข้างดูสวยงามเลยทีเดียว เพราะมันจะช่วยบดบังจุดบกพร่อง และปล่อยให้สีส้มแทนเจอรีนเปล่งประกายทั่วทั้งหน้าของพลอยได้อย่างสวยงาม

การเจียระไนสเปสซาร์ไทต์

โดยทั่วไปพลอยสเปสซาร์ไทต์จะได้รับการเจียระไนคล้ายกับพลอยชนิดอื่นๆ โดยมีการเจียระไนเป็นรูปร่างมาตรฐานได้อย่างทรงไข่ ทรงหมอน สามเหลี่ยม ทรงมรกต หรือรูปร่างอื่นๆ ได้ โดยไม่มีปัญหาเรื่องการวางแนวตอนเจียระไน เพราะไม่มีสีอื่นผสม จึงทำให้ออกแบบวางแผนเจียระไนได้ง่าย

โดยทั่วไปแล้ว หากพลอยหยาบมีรูปร่างที่เท่ากันก็จะทำให้ได้การเจียระไนที่ดี สเปสซาร์ไทต์ที่เจียระไนหลังเบี้ยนั้นก็มีให้เห็นบ้างในบางโอกาส แต่มักจะพบเป็นสเปสซาร์ไทต์สีส้มแมนดารินจากนามิเบีย

ราคาสเปสซาร์ไทต์
หนึ่งในแหล่งที่ขึ้นชื่อเป็นพิเศษสำหรับสเปสซาร์ไทต์คุณภาพสูงคือเหมือง Little Three ในแคลิฟอร์เนีย

โดยทั่วไปแล้วสเปสซาร์ไทต์ที่ขุดได้ในนามิเบียจะเรียกว่า แมนดารินการ์เน็ต และจำหน่ายในราคาสูง

แทนซาเนียยังเป็นผู้ผลิต Spessartine คุณภาพสูงรายใหญ่อีกด้วย

ราคาขายปลีกของสเปสซาร์ไทต์เกรดสูงสุดอาจสูงถึง 2,500$ ต่อกะรัต แต่อย่างไรแล้ว คุณก็ยังสามารถหาสเปสซาร์ไทต์ระหว่าง 100$ -1,000$ กะรัตได้

ราคาของสเปสซาร์ไทต์นั้นขึ้นอยู่กับคุณภาพเช่นเดียวกับอัญมณีทั่วไป แต่พบว่าสเปสซาร์ไทต์ของไนจีเรียมักขายปลีกในราคา 100$ –250$ ต่อกะรัต ในขนาดเล็ก 1–4 กะรัต ขณะที่ขนาด 15–20 กะรัต ราคาอาจสูงถึง 900$ ต่อกะรัต
ราคาของสเปสซาร์ไทต์สีส้มแมนดารินที่หายากจากนามิเบียจะยิ่งมีค่าสูงขึ้น โดยพลอยขนาดเล็ก 1-2 กะรัต มีราคาสูงถึง 800$ ต่อกะรัต และถ้าหากขนาดมากกว่า 5 กะรัต ราคาอาจขยายตัวสูงกว่า 1,000$ ต่อกะรัต

ขนาดพลอยสเปสซาร์ไทต์

ในขณะที่สเปสซาร์ไทต์ขนาด 100 กะรัตขึ้นไปนั้นมักเป็นที่รู้กันว่ามาจากทั้งบราซิลและมาดากัสการ์ แต่จริงๆ แล้วสเปสซาร์ไทต์ขนาด 15–20 กะรัต นั้นก็หายากแล้ว โกเมนสเปสซาร์ไทต์สีส้มจากนามิเบียที่มีเนื้อพลอยดีๆ ขนาดมากกว่า 5 กะรัต ก็หายากด้วยเช่นกัน

แหล่งที่มาของสเปสซาร์ไทต์ ได้แก่ อัฟกานิสถาน บราซิล แคลิฟอร์เนีย มาดากัสการ์ โมซัมบิก เมียนมาร์ นามิเบีย ไนจีเรีย ปากีสถาน ศรีลังกา และแทนซาเนีย

สเปสซาร์ไทต์เกิดขึ้นแบ่งได้ตามแหล่งกำเนิดจากสี โดยแบ่งเป็น 3 แบบหลักๆ ได้แก่ แบบที่สีส้มสว่างสดใสซึ่งมาจากไนจีเรีย (Nigeria, Ramona, CA) แบบสีส้มแดงเข้มที่มาจากไนจีเรียอีกเช่นกัน และแบบสีส้มแมนดารินจากนามิเบีย (Namibia)

การเลียนแบบสเปสซาร์ไทต์

สเปสซาร์ไทต์ไม่เคยถูกสังเคราะห์ขึ้น แต่พบว่ามีการทำลอกเลียนแบบอยู่จำนวนมาก มีการใช้พลอยแท้ธรรมชาติที่ใช้แทนสเปสซาร์ไทต์ ได้แก่ เช่น เฮสโซไนท์ โกเมน (Hessonite garnet) และของเลียนแบบที่มนุษย์สร้างขึ้นมาก็จะเป็นพวกแก้ว

การดูแลรักษาสเปสซาร์ไทต์ คือ ทำความสะอาดด้วยผ้าชื้นๆ อุ่นๆ หลีกเลี่ยงความร้อนหรือกรด

ความเชื่อเกี่ยวกับสเปสซาร์ไทต์
ผู้ที่สวมใส่สเปสซาร์ไทต์จะมั่นใจในตัวเองมากขึ้น ยังใช้เพื่อกระตุ้นกระบวนการวิเคราะห์ของจิตใจได้อีกด้วย
ทางด้านสุขภาพ สเปสซาร์ไทต์ ใช้ในการรักษาอาการแพ้แล็กโตส รักษาโรคที่เกิดจากกระบวนการเผาผลาญแคลเซียม

ราศีประจำสเปสซาร์ไทต์ ได้แก่ สิงห์ พิจิก ธนู

อ้างอิงเนื้อหา:
http://www.palagems.com/spessartite-buying-guide
https://www.starlanka.com/gemstones/spessartite/